(none)

Lieve mensen,

Dat is lang geleden…Ons leven is gewoon te saai om over naar huis te schrijven :)
Inmiddels zijn we een dikke zeven maanden weg, houdt Jordy zijn tweede lange leraren vakantie terwijl ik gewoon werk en verlang ik inmiddels naar wollen sokken, dikke truien en centrale verwarming want het is hier Walgelijk Warm. Jordy is van ellende maar vakantie gaan vieren in de Volta Region en belt me iedere avond om te zeggen dat het bij hem lekker regent.Terwijl het in Zebila tussen de middag 50 graden is. Ons douche water is aan het eind van de dag (net wanneer het enige dat je nog wilt, koud water is om in onder te dompelen) gekookt. Drinkwater dat we in shop kopen idem. Slapen is een hel, werken ook. Ik verzin steeds smoezen om bij de grote bazen op de bovenste verdieping langs te kunnen, want die hebben airco. Of ik rij even snel op de motor naar huis om mijn hoofd in het vriesvak te stoppen.

Tegenwoordig ga ik iedere dinsdag en donderdag aan het eind van de middag naar taalles met Iona. Jordy, claimt met zijn aanleg voor wiskunde al over genoeg algemene kennis te beschikken, dus die doet niet mee. Een van de eerste dingen die ik dan ook heb leren zeggen in Kusaal is ‘I don’t like maths’ (m’nong bo geleget) We krijgen les op de school waar onze docent headmaster is en wij zitten dan braaf in zo’n ouderwetse lessenaar terwijl hij op het bord schrijft. We houden elkaar wakker door onder de tafel tegen elkaars voeten te schoppen als de één ziet dat de ander wegdommelt, want onze docent vergeet steevast na vijf minuten dat wij er ook nog zijn. Hij is niet de jongste meer en raakt vaak halverwege de draad van zijn eigen monoloog kwijt. Dan breekt zijn krijtje weer of klopt er iemand aan met wie hij ‘even’ iets moet bespreken.

Heel recentelijk hebben we echter ontdekt dat hij een meesterlijke verhalenverteller is. Dus sporen we hem nu iedere les, hoe eerder hoe beter, aan om verhalen te vertellen. Het liefst vertelt hij over hoe het vroeger was, nog voordat de white man kwam. Toen regeerden de goden over de Kusasi man en bepaalden zij de regels. Vroeger legde je, je baby bijvoorbeeld niet onder een boom want dan kon je er zeker van zijn dat het op zou groeien met een handicap. Ook praatte je als vrouw niet terwijl je kookte, want in je onoplettendheid zou je ongemerkt een kwaaie spirit je huis binnen kunnen laten. Iedere clan had zijn eigen heilige totems. Dat kon bijvoorbeeld een krokodil zijn die ooit het leven van een Kusasi man gespaard had. Krokodillen waren dan vervolgens heilig en de Kusasi man (er zijn inderdaad geen verhalen over de Kusasi vrouw) leerde dan communiceren met de krokodillen in de nabij gelegen rivier en zo beschermden ze elkaar in het leven. Ieder individu aanbad zijn eigen win (god) en over de win regeerde de Ba (de familiegod) en over alle Ba’s in een gemeenschap regeerde de Ting ban en daarover regeerde de Bugut. De God der Goden die in een heilig bos woonde, of nabij een rots. Maar net wat er in de buurt aan behuizing voor handen was. Alleen de Chief mocht offers brengen aan de Ting ban en alleen de oudste man in de omgeving offerde de Bugut. Samen met de goden regeerden ze over de Kusasi man en iedereen wist waar hij aan toe was. (De vrouwen wisten ook waar ze aan toe waren want die luisterden toen der tijd nog gewoon naar hun man). ‘In het Ghana van nu is macht iets dat te koop is, iets dat je kunt verkrijgen als je maar genoeg geld hebt’ zegt onze leraar. ‘Terwijl je vroeger alleen de baas kon worden als je vader dat ook was’.

‘In Zebila zul je vandaag de dag nog maar weinig spirits tegenkomen, omdat ze niet van benzine en felle lichten houden’ aldus onze leraar. ‘De moderne wereld heeft de geesten naar de meer afgelegen gebieden verdreven’. Onze docent is een devoot Christen en beweert zelf geen win te hebben, maar ik betwijfel of hij zijn pasgeborene zomaar onder een boom zou leggen. Hij kan wel zeggen dat de spirits nu alleen nog maar in de rurale gebieden leven (omdat het Christendom zover niet reikt?) maar op iedere hoek van de straat schijnt wel een Dju Dju meester te wonen die spirits bij zich kan roepen en die je via hem desgewenst het leven rijk of zuur kunnen maken.

Wij buitenstaanders moeten het doen met de verhalen, wij leven niet met geesten (tenminste niet dat we weten), maar de verhalen zijn TALRIJK en iedereen, rijk of arm, geletterd of ongeletterd dist ze voor je op als je ernaar vraagt. Zo wist Joe (onze buurman en tevens docent op Jordy’s school) te vertellen dat er laatst iemand uit zijn kennissen kring was omgetoverd in een fiets omdat hij zijn Win klaarblijkelijk onrecht had aangedaan. En de eigenaar van de shop waar we altijd water kopen, zij laatst bangelijk dat hij liever niet zijn rijkdom aan Jan en Alleman toonde omdat hij maar zo het boze oog over zichzelf kon afroepen. Een jaloerse buurvrouw zou een Dju Dju meester in kunnen huren, die dan met behulp van een kalebas, wat kruiden en een dooie kip dwars door de muren van zijn huis heen zou kunnen kijken om hem dan vervolgens alles weer af te nemen door ziekte en verderf over zijn compound uit te strooien.

Lieverds tot zover,
Ik zie hier net een enorme ratachtige achter de koelkast schieten en ga maar even Lydia, onze schoonmaakster, bellen of ze morgenochtend tijd heeft :)

Andrea